سرقلاع، تپه

سرقلاع، تپه \ tappe-ye sar-qelāº \ ، تپه‌ای واقع در 100متری غرب میدان مرکزی شهر فشم. این تپه در حد فاصل جادۀ فشم به میگون و رودخانۀ چوندر (رودخانه‌ای که از شمشک و میگون به سمت فشم و سپس اوشان جاری است) جای دارد. 
امروزه در تمام سطوح و جوانب تپۀ سرقلاع خانه‌های مسکونی قرار دارد و بر بالای آن نیز ساختمانی با تجهیزات کامل و استخر ساخته شده است. کهن‌سالان شهر فشم دربارۀ این تپه چنین می‌گویند: «سابقاً چاهی در بالای تپه وجود داشته که به عمق تپه فرو می‌رفت و سپس به جاهایی ارتباط پیدا می‌کرد و گنجهای زیادی در آنها ذخیره شده بود. به همین علت این مکان را زرقلاع نیز می‌گفتند. در حدود دهۀ 1340 ش دو نفر به نامهای کدخدا چراغعلی و کدخدا صفرعلی با همکاری شخصی به نام امیر معزی آنجا را که امکان آب‌رسانی بر بالایش وجود نداشت، به بهای اندک خریدند و سطح آن را بیش از 5 متر تسطیح کردند. سپس گنج ادعایی را برداشته، و تقسیم کردند و تمامی تپه را به امیر معزی واگذار نمودند. او نیز دیواری بلند به دور تپه کشید و ساختمانی برای خود احداث کرد؛ این دیوار و ساختمان همچنان باقی است. همچنین کهن‌سالان فشم که شاهد هموار کردن سطح تپۀ سرقلاع بوده‌اند، می‌گویند که بقایای ساختمانی را دیده‌اند که با آجرهای نازک مربع‌شکل و بسیار محکم ساخته شده بود. 
شاید در گذشته‌های دور بر بالای تپۀ سرقلاع قلعه‌ای از نوع نگهبانی یا دیده‌بانی و یا راهداری وجود داشته، و یا اینکه در برهه‌ای از زمان، خانۀ حاکم منطقه در آنجا بوده است.

ناصر پازوکی طرودی